REISVERSLAG INDIA, 2012

De geplande route

18 uur voor vertrek, donderdagmiddag. M'n laptopje in orde gemaakt om snel content te kunnen toevoegen
aan deze pagina tijdens de reis. Ik vertrek 6 januari vroeg in de ochtend

woensdagavond 4 januari organiseerde ik een afscheidsborrel met mijn naaste vrienden in Café Amstelhoeck

Het eerste weekend: Mamallapuram

zaterdagmorgen om klokslag 3 uur waren we in het hotel van bestemming in Mamalapuram; dat is 17 uur na vertrek
uit Amsterdam. het tijdsverschil met India is vier en een half uur. Flink warm na het uitdoen van de ventilator, maar
ik sliep niettemin snel. Vriendelijk stadje aan zee, aardige mensen. Wat me het eerst opviel, 's morgens op straat waren
de zandmandala's: "colengl" zoals ze hier worden genoemd, op menig stoep voor de ingang fris aangebracht.

bij het verkennen van de stad kwam ik al snel bij het strand uit, waar ook een oude tempel staat en langs de weg
ernaartoe snuisterijenstalletjes, eettentjes etc. Wennen aan de tropen; ik hield het zonder petje of zwembroek
niet zo lang uit daar, omdat er geen schaduwplekken zijn. Dat zwemmen komt nog wel.

kustlijn bij het stand van Mamallapuram, vanaf de strandtempelplek gezien

Het strand is best druk; gezwommen wordt er mondjesmaat. Nauwelijks mensen zonnend op het strand.
Wel nieuwsgierige, met de zee flirtende, volledig geklede families en opgeschoten jeugd.

bij een gouden guru-standbeeld een rudimentaire draaimolen, draaiend op een stinkend benzinemotortje.

maandag 9 tm zaterdag 14 januari.

maandag 9 januari

we reden in een paar uurtjes naar Pondycherry, onderweg stoppend bij zoutbassins aan de kust, waar pikzwarte mannen
en vrouwen blinkend wit zout in baskets schepten en in grote jute zakken leegmaakten onder de brandende zon.

opslag temidden van de zoutwaterbassins

's Middags meteen een excursie naar Auroville, de utopische wereldstad, die op luttele kms van de stad moest
verrijzen vanaf 1968. Vooralsnog is het een dorpje gebleven, maar het meditatiecentrum, dat het hart van het
futuristische stedenbouwkundig plan vormt, is gerealiseerd. De grote goudkleurige bol was klaar in 2008,
40 jaar nadat begonnen werd met de vestiging.

Sri Aurobindo stond een wereldbeweging voor die anti-godsdienst is en die de ultieme vrijheid van denken predikt maar
in de praktijk zijn de voorwaarden waaronder men er deel van kan uitmaken tamelijk bizar, reden waarom hooguit
500 volgelingen van de idee van Sri Aurobindo en "the Mother", op het terrein van Auroville zijn gaan wonen.

In de avond na een wandeling van west naar oost bij het strand gegeten in het enige etablissement, dat zich pal aan
zee bevindt. Gegrillde grote garnalen in een onweerstaanbaar heet groen sausje. Lekker in de zwoele wind, met zicht
op de weerspiegeling in zee van de volle, hogerklimmende maan.

dinsdag 10 januari

Gelukkig beter geslapen en ook later kunnen opstaan dan maandag. Zelf te besteden dag. Niet moeilijk, want
Puducherry (Indiase benaming van Pondycherry) is een boeiende stad. Hier woont wèl menig westerling. Het verkeer is
hectisch en bestaat voor 90% uit tweewielers, van eenvoudige fietsen tot brommers, scooters en motoren.
Nu door de tyfoon "Thane", die vorige week verwoestend toesloeg, de verkeerslichten niet werken is het als voetganger
helemaal uitkijken geblazen; het verkeer rijdt officieel links in India, maar iedereen wenst in het midden van de weg
te (blijven) rijden, wat tot onbesuisde uitwijkmanoevres leidt.

In de middag, na ontspannen chillen met reisgenoten in een koel tuincafé, naar de botanische tuin gelopen. Die zag
er onthutsend uit. Ik stond bij de ingang te aarzelen of ik wel naar binnen kon, toen een vriendelijke tuinwachter me
uitnodigde toch vooral een kijkje te komen nemen. Een grote ravage: eenderde van alle bomen waren schots en scheef
met wortels en al neergegaan en er was geen boom, waar geen takken afgerukt waren. Wat een geweld moet die storm
ontwikkeld hebben om dit voor elkaar te krijgen.

Klauterend moest ik me een weg banen door het park; kassen lagen aan diggelen, een japanse tuin had al z'n
sereniteit verloren, een kweekveldje met prachtige orchideeënsoorten lag er flink gekneusd en nu uitgedroogd bij.

woensdag 11 januari

bezoeken aan de Rocktempel 's morgens en aan het tempelcomplex van Tiruchirapalli 's middags

Rockforttempel, een van de gebouwen van bovenaf gezien

Rockforttempel, entreegebouw van beneden af gezien

De Srinangan tempel in Trichy (Tiruchirapalli) heeft meerdere torens

donderdag 12 januari in Tanjavur

We slapen twee nachten in Hotel Oriental Towers, kamer alleen met een half uitzicht op straat en benzinestation.
Lawaaiig. Redelijk geslapen. Gisteravond stevig gegeten in het hotelrestaurant (soep en een gerecht met schapenvlees
en rijst, yoghurtdrank en 2 bier). Vanochtend met de reisbegeleider naar de tempel gelopen.
De Srinangan tempel staat op de World Heritage lijst, is een groot complex, met een enorme binnenplaats.
In de eindeloze galerijen rondom: honderden negentiende eeuwse fresco's met voorstellingen uit de Indiase mythologie.

De gebouwen zelf met veel, niet beschilderd, reliëfwerk aan voorstellingen, ongelooflijk veel en allemaal met evenveel
aandacht voor detail gehakt. Ook een museumzaaltje met losse beelden, voor deze tempel gemaakt.

vrijdag 13 januari, Thanjavur, 8.20 uur

Vanmorgen al vroeg wakker; om half acht naar buiten gegaan voor ontbijt. Heel plezierig: voor de 1ste keer op m'n
gemak uit eigen initiatief de straat op, even niet om wéér een tempel te gaan bezoeken in een stad met hectisch verkeer,
maar een rustig wandelingetje waarop je ziet, hoe een stad wakker wordt en leeft: relaxte mensen nemen een bakje
melkkoffie met een soort oliebol bij een stalletje, bellend of papieren nakijkend en dan naar de bus of trein (station om de
hoek) of op de brommer stappen naar het werk. De hotelingang aan de voorkant met mooi smeedhek en oprijlaan met
palmen in een goed bijgehouden gazon en de dienstingang aan de achterkant met wachtende honden en raven omdat
daar de vuilnis wordt buitengezet. Maar daar ook propere woninkjes met verse zandmandala op het geschrobte stoepje.

Het echt lekker in het vel zitten begint te komen. In de hotelkamer terug wel even schrikken: even het raam openzettend
stond ik oog in oog met 2 aapjes, kleintjes maar toch. Deze waren dus gisteren door m'n open raam geklauterd en
hadden er voor de hotelschoonmaakdienst een puinhoop van gemaakt. Schade voor mij: één verdwenen appel.

zaterdag 14 januari, Madurai, 19 uur

Gisteravond al de Sri Meenakshi tempel bezocht aan het eind van een om 15 uur begonnen riksha-rit met zo'n 13
individuele riksha's, waarmee we zowel de bananenmarkt als het Gandhi-museum aan de overkant van de rivier hadden
gezien. De in sfeervol TL-licht uitgelichte Sri Meenakshi-tempel was sprookjesachtig als een druk middeleeuws stadje;
heiligheid, vrolijkheid en zakendoen een onontwarbare kluwen. We hadden er een Indiase gids bij die ons hielp te
begrijpen wat er allemaal gebeurde.

Vandaag weer een "vrij besteedbare dag". Een riksha genomen naar Tiruparankundram, 15 km buiten Madurai.
Daar staat een half in de rotsen uitgehouwen tempel, ook weer zo'n veelkleurige schoonheid. We geraakten zelfs tot
de heiligste ruimte, die normaal alleen voor Hindi toegankelijk is. Daar voert een priester met door pelgrims
aangereikte artikelen een ritueel voor een godheid uit; allemaal goed te volgen (onder andere met melk en met olie,
soms met vuur). Ik was wel opgelucht toen we weer buiten de heilige zone waren; daar stond ik met een dubbele tika
en een bloemenkrans!

Met de riksha die op ons gewacht had terug naar Madurai, waar eerst nog een geheugenkaartje voor mij en een
opladertje voor Rik moest worden gevonden met hulp van de rikshadriver. Dat lukte vlot. Voor mij een SanDisk 4GB voor
1400 rp ( Ik had vergeten een 2e geheugenkaartje mee te nemen.) Vanmiddag om drie uur ging ik alleen op stap met
een onduidelijk plattegrondje door het hotel uitgereikt. Ik liep eerst naar de Sri Meenakshi-tempel en liep er helemaal
omheen; de Zuid-, West-, Noord- en Oost-toren fotograferend, hier en daar een KoningAap reiziger ontmoetend.
Vervolgens liep ik naar de rivier, vanaf de kade is een ander gezicht van India te zien.

Er was daar nogal wat vee, dat op de kade gehouden wordt: in de rivierbedding groeit mals gras. Ook loodsjes en
grondstukjes met opslag van oud ijzer, lompen etc. Vrouwen die hun was doen, lijnen met drogend textiel, wapperend in
een milde bries.

zondag 15 tm zaterdag 21 januari.

zondag 15 januari: Pongal Festival

we reden naar een dorpje in the middle of nowhere om het oogst- en vruchtbaarheidsfestival met de bevolking mee te
vieren: een koninginnedag-achtige sfeer met als centraal punt de vuurtjes waarboven een melkpot wordt gehangen
waarin de melk tot nèt overkoken wordt gebracht, waarna er rijst en kruiden ingedaan worden en een heerlijke zoete
vanille rijstepap wordt gemaakt voor iedereen.

Die overkokende pot is het symbool van het oogstfestival Pongal, een symbool dat
die morgen ook overal in de stoepmandala's verwerkt wordt.

Op deze feestdag wordt ook het vee vertroeteld en versierd.

En de jeugd van het dorpje vond onze groep alleen maar fantastisch.

maandag 16 januari: natuurexcursie

we maakten een lange wandeling door Periyar National Park, waar olifanten en tijgers moeten voorkomen, maar om
ook iets van dieren te zien waren bijzondere vogels een betere optie om naar uit te zien.
Ik heb wel ijsvogels gezien, maar de anderen van de reisgroep waren succesvoller in het goede foto's maken ervan.
Ik hield het maar bij vegetatie; die loopt of vliegt niet weg.

dinsdag 17 januari: op naar de Backwaters

Reisdag. Onderweg naar het opstappunt van de boot stoppen we bij een theeplantage voor een rondleiding.

's Middags het begin van een lange vaartocht op een salonboot. Onder een groen zonnescherm
op het bovendek genietend van alles wat zich op de brede sloten en langs de oevers afspeelde.

Je waant je in een ander tijdperk tijdens zo'n boottocht, tot je op een idyllisch erf een schotel ziet staan.
Dan weet je weer, dit is India 2012.

woensdag 18 januari: verder op de boot door de Backwaters

Na onze fantastische overnachting in een grote lichte kamer met veranda aan de tuin en het water gingen we
om 10 uur per boot verder de Backwaters af naar het zuiden richting Varkala.

Na drie uur varen legden we aan bij een klein dorpje voor de maaltijd

eten van bananenblad met de rechterhand

het gebouwtje waarin we aten

Tegen het eind van de middag bereikten we onze bestemming: de rivierhaven van de stad Varkala

donderdag 19 januari: Varkala

Ons hotel stond op de Cliff bij het strand, maar de stad Varkala is 5km (50 rupies per toek-toek) daarvan weg.
Ik ging naar de tempel daar en trof vele mensen in hun beste kleren aan.

Ze kwamen bijeen voor een huwelijksceremonie. De bruidegom wordt bij de ingang van de tempel door de mannen
van de familie van de bruid verwelkomd met bloemen en muziek

De bruid stond op een plek in de tempel met al haar familie. Die gingen ombeurten met haar op de foto. Er liepen
ook 2 videoploegen rond. Alle aanwezigen kregen een limoentje uitgereikt en daarbij werd ik niet overgeslagen.

De huwelijkssluiting zelf vond plaats in de tempel, die alleen voor Hindu's toegankelijk is.

's Middags lag ik onder een parasol op het zandstrand onder de Cliff.
Door de hitte gedreven liet ik me urenlang door de branding en de golven heen en weer smijten.

's Avonds in een van de vele seaside restaurants een heerlijke versgevangen vis gegeten en met een pilsje
kunnen genieten van de zwoele avond en de lome drukte.

vrijdag 20 januari: Cochin

Onze bus bracht ons 's morgens naar Cochin, een oud, door de Portugezen gesticht stadje, waar vóór de Engelsen het
overnamen ook de Hollanders nog even de scepter gezwaaid hebben. De rest van de dag rondgelopen
en me verbaasd over de eeuwige stempel, die kolonisatoren op een stad kunnen leggen.

de kleine huisjes met pannendaken, soms nog aan grachten/sloten gesitueerd

Van het eerste stenen fort was alleen nog een hoekgebouw over, maar de in goede staat verkerende oude christelijke
kerken en begraafplaats, de synagoge, de stoepen aan geplaveide straten, hebben een typische uitstraling
in een Indiase omgeving.

tombes op de Hollandse begraafplaats

Een samenleving, die een andere taal spreekt dan ik kan verstaan, maar die gelukkig mijn Engels meestal wel kan
begrijpen. In de stad waren terrassen, waar je buiten kon eten. Maar alcohol moest je toch zoeken binnen in een enkele
bar of hotelrestaurant, die waarschijnlijk om de talrijke toeristen ter wille te zijn een alcohol-vergunning hebben.
Kingfisher bier is favoriet.

zaterdag 21 januari: tweede dag in Cochin

Warme benauwde dag. Met een nogal opdringerige riksha naar het Matancherry Palace; eerst moest er een bezoek
gebracht worden aan een shop. Om er van af te zijn, ging ik de eerste winkel waar hij stopte in, maar ik wist dat dat ook
de laatste zou zijn. Ik hou niet van shoppen en helemaal niet als het me opgelegd wordt.
Verdomd ik kwam er nog met een aankoop uit ook: een zilveren kabel-armbandje.

Dutch Palace, dat eigenlijk Matancherry Palace heet, bezocht. (Hierboven een detail van de kap van het paleis) De
geschiedenis van Kochi of Cochin was goed in beeld gebracht en de ruimtes waren prachtig (maar: camera not allowed).
Daarna ging ging ik verder te voet op verkenning door de snikhete stad.

plafond van de Santa Cruz Basilica

Om 6 uur naar een Kathakali theater voorstelling, waarvan je ook het schminken mocht gadeslaan. Schmink is bij deze
mimetheatervorm belangrijk, omdat het hele verhaal hoofdzakelijk met gelaatsuitdrukkingen verteld wordt. Er werd
een scene uit de Ramayana gespeeld; de verleiding van een kikker door een jonge vrouw, die een demon blijkt te zijn.

m'n theaterhart werd flink geroerd; na afloop van de performance
was het een eer samen met de "kikker" op de foto te mogen.

zondag 22 tm zaterdag 28 januari.

zondag 22 januari: treinreis naar Thalasseri

Er was nog tijd voor een ochtendwandeling; op de enorme common, omzoomd door grote bomen werd naar hartelust
gevoetbald, gevolleybald en cricket gespeeld. De trein vertrekt om 10 uur.

Reis in een robuuste 2e klas airco-wagon, prettige afwisseling met staan (en roken) in een van de deuropeningen.

En overal ontzettend aardige Indiërs.

Aankomst in Thalasseri rond half zes, niet meteen een airco hotelkamer, maar wel op het strand tegen
zonsondergang visaanvoer en vis-afslag zoals het al eeuwen gaat meegemaakt.

Men kent er nog weinig toerisme, is ook weleens prettig.

Er waren veel mensen op de been voor een taartenbakwedstrijd/festival.

Dankzij een paar jongens van het hotel konden we een glimp opvangen van de 60 m lange tafel waar alle bakwerk
ter beoordeling stond opgesteld.

Een markt, muziek en toespraken ontbraken niet. Enorme ambiance.

bij het vallen van de duisternis nog steeds mensen in de rij om de winnende taarten te kunnen zien.

maandag 23 januari: van Thalasseri naar Madikeri.

Lange busrit over slechte wegen met boeiende uitzichten tijdens het vele klimmen.

werkzaamheden voor betere waterverdeling verhinderen de kledingkuis niet

vruchtbaar gebied met vele plantages

In Madikeri op 1500 m hoogte was een fantastisch hotel voor ons geboekt: ik kreeg een moderne grote kamer met aan
de oost- en aan de westkant grote ramen, die frisse lucht binnenlieten via muggenhorren, mooie badkamer met goed
heet water, lekker groot bed en een tot werken uitnodigende schrijftafel met stoel. Kon ik mooi weer eens een fotoalbum
voor Facebook maken. 's avonds al kon ik met laptop in 't Internetcafé de serie uploaden.

dinsdag 24 januari: Madikeri.

Vanmorgen al vroeg op pad: met een Jeep gebracht naar een plek aan de rand van een natuurgebied in de heuvels.

Een pittige wandeling via een grote koffieplantage naar ruig natuurgebied en klimmen naar het hoogste punt.
Geen speciale vogels of spectaculaire natuur, wel de rust en sereniteit van een groot bosgebied met alleen voetpaden.
Tussen de bodemplanten veel verschillende soorten varens, hier en daar een bloem (veel bloei komt direct na de
regentijd, die van juni tot november op z'n intenst is).

Maar aan 't eind van de wandeling ontwaarde ik toch een epiphytische orchidee, die bloeide op dood hout.

Bij de koffieplantage, die we op de terugweg passeerden, waren op het erf koffiebessen te drogen gelegd

Vanmiddag het Fort bekeken, waarin overheidskantoren zijn gevestigd (o.a. het kadaster).

In het kerkje binnen het Fort is een goed schoongehouden museumpje gevestigd, met een aantal
Hindubeelden, maar ook moderne kunst van 30 jaar geleden en spullen van machthebbers en krijgsheren uit het verleden.

Buiten een aantal mysterieuze zeer oude behakte staande stenen, keurig in het gelid.

woensdag 25 januari: Mysore.

Onderweg van Madikeri naar Mysore stopten we bij de grootste nederzetting van Tibetanen in Zuid-India,
Sera Je, een compleet groot dorp met kloosters, tempels woningen en winkels, in de enclave Bylakuppe.

Daar is een grote nieuwe tempel gebouwd die zich onderscheidt door grootte en verfijning in de afwerking; een grote
hoge hal met een spiegelende natuurstenen vloer en rondom geschilderde figuratieve mandala's.

In een kleinere tempel zaten student-monniken hun muzikale gebeden te studeren met stem en de kenmerkende
blaas- en slaginstrumenten. Fantastisch om die oeroude geluiden, die ik eigenlijk alleen van stoffige LP's ken,
te horen vertolken door jonge ijverige monniken met een inzet, die overgave toonde. foto: ©Stefan Lamers

Om twee uur al waren we in ons hotel in het centrum van Mysore. Op deze plek is de hitte dragelijker dan aan de kust;
Mysore ligt op 850 m hoogte.De stad heeft 750.000inwoners.

Als eerste ben ik naar het nabijgelegen paleis van de Maharadja gelopen.

Alles is er groot en indrukwekkend aan: het paleis zelf, maar ook de pleinen en tuinen er omheen. Gebouwd eind 19de
eeuw, ter vervanging van het afgebrande houten paleis, dat op dezelfde plek stond. De tempels binnen de muren van
het terrein zijn aanmerkelijk ouder, zo'n 300 jaar, maar die zijn dan ook opgetrokken uit steen.

donderdag 26 januari: excursies vanuit Mysore.

We begonnen op het eiland in de Cauvery rivier bij het stadje Srinangapatna (in de Indiase deelstaat Karnataka), waar
veel monumenten staan.

de Sri Ranganatha Swami Tempel domineert het straatbeeld van Srinangapatna

Sri Ranganatha Swami Tempel; bij de ingang

Sri Ranganatha Swami Tempel; met schone voeten naar binnen

Sri Ranganatha Swami Tempel; geen pilaar in het complex is gelijk

de fundamenten van de Sri Ranganatha Swami Tempel dateren uit de 9e eeuw

De Jamia Masjid moskee in Srirangapatna werd in opdracht van Tipu Sultan in 1787 gebouwd in het centrum van
Srirangapatna. Het ontwerp is een combinatie van Hindu & Islam architectuur. Tipu Sultan ging er regelmatig heen
voor godsdienstige doeleinden.

Darya Daulat Bagh (de tuin van de weelde van de zee), het zomerpaleis van Tipu Sultan, gebouwd 1778 - 1784

de wanden van het zomerpaleis staan vol 18e eeuwse fresco's van ontmoetingen tussen heersers uit vervlogen tijden
en van de strijd van Tipu Sultan en zijn vader Haider Ali tegen de Engelsen. foto: ©Stefan Lamers

Welkome afwisseling met een vaartocht door het vogelreservaat

Keshava tempel in Somnathpur, ingang van het complex

Alles is beeldhouwwerk aan de Keshava tempel van Somnathpur

Elk detail, dat je bekijkt, is van een ongelooflijke verfijning

Bijna nog boeiender dan voor ons zijn de uitgehakte voorstellingen voor de Indiërs

Het monument wordt goed onderhouden en het hele complex wordt bovendien waar nodig gereconstrueerd;
onderdelen van de omloop bij voorbeeld waren ingestort.

De restauratie van de omgang om het terrein van de tempel vordert en is aan de westkant bijna klaar

Incredible India, denk je onwillekeurig in de bus op de terugweg naar Mysore

vrijdag 27 januari: Mysore.

een dag zonder groepsexcursies is een dag van uitslapen, rustig ontbijten en door de stad slenteren wat mij betreft.

op de campus van de universiteit

dit deed me even denken aan thuis

de brievenschrijver op straat bestaat nog altijd

bouwvakker

's avonds om 7 uur is het al pikkedonker

zaterdag 28 januari: Hassan, hotel Southern Star.

excursiedag met drie bezoeken aan tempels: 1 Sravanabelagola, 2 Halebid en 3 Belur en tussendoor stops
ondermeer bij een ossen- en geitenmarkt.

de klim naar de grote Jaintempel in Sravana Belagola

uitzicht halverwege de klim

bijna boven

in de Jaintempel: het beeld van Gommateshvara Bahubali is 18 m hoog

vanuit de tempelingang is het uitzicht magnifiek

regionale buffel- en geitenmarkt

hier wordt een onderhandse deal gesloten

de buffelkarren zijn allemaal beschilderd met voorstellingen aan de zijkant en niet één kar hetzelfde

Hoysaleswara tempel in Halebid

Hoysaleswara tempel

Hoysaleswara tempel in Halebid, detail

poortgebouw Keshava temple, Belur.

Keshava temple, Belur

Keshava temple, Belur, dwars doorkijkje

zondag 29 tm zaterdag 4 februari.

zondag 29 januari: reisdag, van Hassan naar Goa

Vroeg vertrokken uit Hassan naar Mangalore per bus. Op de smalle, klonkelige, maar redelijk berijdbare weg wil
iedereen flink opschieten, wat soms bloedstollende dubbele inhaalmanoevres oplevert. De bus crashte halverwege,
inzoverre: de chauffeur stopte ermee, toen hij door een kennelijk mankement steeds langzamer vooruitkwam. In het
dorpje bleek een islamitische bruiloft aan de gang, waar de groep heenging in afwachting van voortzetting van de reis.
We moesten de trein van half drie in Mangalore halen, dus werden jeepjes gecharterd, bagage op 't dak vastgesjord en
de laatste 50 km per jeep afgelegd. Anderhalf uur wachten op 't station en vervolgens de trein in.

Het vuil op de ruit leek ingeëtst; hij was niet schoon te krijgen foto: © Tonny van Harmelen

We zaten verspreid over twee wagons in 8-beds coupés. Ik alleen met 2 Indiase gezinnen, middleclass en engels
sprekend; best gezellig en met escape naar m'n boek "Witte nachten". Zeven uur later kwamen we aan in Madgaon,
het treinstation van Goa. Met een bus werden we naar het hotel gebracht.

maandag 30 januari: Goa

Het hotel was goed: een appartement voor mij alleen met van alles twee: 2 kamers, 2 badkamers, 2 balkons met
schitterend landelijk uitzicht, een inloopkast, een kluisje en een waterkoker met nescafé-zakjes en een fles drinkwater.
WIFI ook tot m'n opluchting want we blijven hier drie nachten.

zonsopgang, gezien vanaf m'n balkon

Als eerste stond nog een excursie naar het stadje Oud Goa op de rol, die vervroegden we naar half negen, zodat we om
één uur terug zouden zijn en ons dan zouden kunnen wentelen in helemaal niets doen in een luxe appartement en/of
tien minuutjes lopen naar een uitgestrekt breed wit zandstrand met maar weinig mensen en een mooie branding.

Basiliek Bom Jesus in Oud-Goa

Oud-Goa: huisjes portugese stijl

dinsdag 31 januari: stranddag

het strand is maar een paar minuten lopen vanaf het hotel

woensdag 1 februari: reisdag

Van Goa Madgaon naar Mumbai per trein. De trip duurt de hele dag en Mumbai zullen we niet vóór 22.30 uur bereiken.

donderdag 2 februari: een klein stukje van het centrum van Mumbai verkennen

Mumbai-regio, linksonder: de locatie van ons hotel: "Hotel Supreme".

Met een aantal reisgroepsleden naar de waterkant gelopen waaraan het befaamde Taj Mahal Hotel staat. Na nog een
stuk wandeling koffie (echte espresso) gedronken bij "Leopold", gerenommeerd adres vooral bij niet-Indiërs vanwege
sfeer en de kwaliteit van het gebak. Toen met Rik naar de National Gallery of Modern Art gelopen, dat bleek gesloten
wegens voorbereiding van een nieuwe expositie.

Vooral mensen uit India zelf willen op de foto met het Taj Mahal Hotel op de achtergrond

Vervolgens ben ik in m'n eentje naar het CSMVS (vm: Prince of Wales Museum of Western India) gegaan. Een groot,
niet al te druk museum met goede airco waar ik met de cameraticket van 200 Rupie aan m'n cameratas gebonden,
flink wat oude boeddhabeelden en andere interessante zaken op m'n gemak fotografeerde.

Met een plattegrond van Mumbai op zak wandelde ik verder, op de bonnefoi. Helaas kwam ik in de chique banken-,
zaken- en regeringsgebouwen-wijk terecht en eindigde weer aan het water: Nariman-point, met goed zicht naar beide
zijden op de skylines van modern Mumbai. Het was wat heiïg, dus of de foto's daarvan een succes zijn weet ik niet.

lunchtime in het regeringsdistrict: luxe hapjes voor de kantoormens

gezicht op de skyline van Mumbai vanaf het Harimanpoint

Wat improviserend met het toch wel summiere kaartje de weg terug naar het museum gezocht en gevonden.
Aan de achterkant ervan is een particuliere modern-art-gallery met op de stoep buiten een lang grid waarop kunstenaars
voor een dag hun werk kunnen hangen. Daar wordt veel gebruik van gemaakt omdat het daar altijd druk is....

Verderop een groep touwtrekkende arbeiders, die op deze manier een dikke kabel onder een druk bereden weg door
moesten zien te trekken, gegroet en gefotografeerd. Ze vonden het fantastisch het bewijs van hun vastlegging te zien op
het display van de camera. Om 4 uur terug in het hotel, heerlijk gedoucht en geschoren en lekker op bed liggend een
essay van Komrij gelezen.

vrijdag 3 februari: Mumbai - London

Een lange dag. Op de route van het hotel naar de luchthaven keken we onze ogen uit; zoveel hadden we van deze
gigantische stad (13 miljoen inwoners in 2008) nog niet gezien.

De vlucht Mumbai - London ging on schedule, dus we hoefden niet al te lang op de luchthaven te wachten.

Op de luchthaven ben je na de veiligheidscheck zonder aansteker, maar er is wel een rookruimte. Heel attent dus dat je
daar een wandaansteker vindt.

Ik had mazzel: had een raamplaats in het widebody toestel. Dat betekende dat ik voor het grootste deel helder zicht had
op hoe het er 10 km onder ons uitzag: eerst veranderde het landschap langzaam aan in bar kaal gebergte (boven
Pakistan), toen het niet minder barre kale droge heuvellandschap van Afganistan (Herat, Mashad) en vervolgens de al
snel winters wordende landschappen in de zuidelijke staten van de voormalige Sowjet Unie. Ashkhabad, over de
Kaspische Zee, in het Noorden goeddeels dichtgevroren, Bakoe, Donjetsk, Kiev. Het was allemaal goed te volgen met
de route zoals te zien was op het beeldschermpje op de achterkant van de vliegtuigstoel vóór me. Ik maakte naar
hartelust foto's, al moest ik me daarvoor soms wel in vreemde bochten wringen op mijn zitplaats. De KoningAap
medereizigster, die naast me zat bleef onverstoorbaar doorlezen. Over Europa bleek ook een witte deken neergevlijd.
We vlogen met de zon mee en bleven lange tijd op het grensgebied tussen dag en nacht vliegen, maar allengs werd het
te donker om nog foto's te maken. Het bleef niettemin boeien het landschap onder je door te zien glijden. De overgang
naar verlichting als extra herkenningpunt voor wat je beneden je zag, verliep heel geleidelijk. We vlogen over talloze
duitse stadjes en uiteindelijk kwam de Randstad in het vizier, overduidelijk herkenbaar mijn eigen stad aan het IJ door
de lichtlijnen in de duisternis: voor het eerst zag ik zo duidelijk en overzichtelijk de Noordelijke Randstad op 10.000 m
hoogte. Het ziet er met al z'n flonkering en warme (goud-)kleuren betoverend uit, geen foto's maar nu al een
onuitwisbare herinnering. Maar Londen was de klap op de vuurpijl: je zakt al langzaam, op een ogenblik zie je
alleen maar een zee van lichten onder je. Waar je ook kijkt: het beweegt, schittert en flonkert.

Op Heathrow, met al z'n terminals verbonden door treintjes was het een stevig doorpakken om op tijd op de juiste
overstapplek te komen. Dat bleek uiteindelijk voor niets want alle vluchten naar Schiphol waren gecancelled vanwege
het slechte weer (sneeuw en vorst) waarmee de luchthaven te kampen had. Na lang wachten in een almaar groeiende
rij kregen we allemaal een overboeking van de vlucht en een voucher voor het Renaissance hotel op de luchthaven
voor een overnachting, diner en ontbijt plus bonnen voor de bus ernaar toe. Tegen tienen konden we in dat hotel
nog net van het buffetdiner gebruik maken. Ik kocht 3 uur WIFI-tijd op de hotelkamer, wat me zowat 10 euro kostte;
We waren inderdaad terug in dat rare oude Europa met al z'n eigenaardigheden, dat merk je extra als je een maand
lang in de zo andere cultuur als die van India hebt doorgebracht.

Fotoverslagen van mijn reizen zijn ook te zien op mijn Facebookpagina en op Picasa.